Odpowiednie żywienie w mukowiscydozie odgrywa kluczową rolę. Pozwala uniknąć niedożywienia, a także zapobiec powikłaniom, takim jak cukrzyca czy osteoporoza. W ocenie prawidłowego sposobu odżywiania pomaga tzw. dzienniczek żywieniowy. Jego regularne prowadzenie pomaga w jeszcze lepszym dopasowaniu diety pacjenta z mukowiscydozą.

Dzienniczek żywieniowy w mukowiscydozie – czym jest?

Dzienniczek żywieniowy jest zapisem wszystkich spożywanych przez pacjenta produktów – z uwzględnieniem napojów, odżywek, witamin. Uwzględnia także wszystkie enzymy trzustkowe przyjmowane do poszczególnych posiłków.

Uzyskany zapis pozwala na dokładne przeanalizowanie składu diety pod względem:

  • energii,
  • białka,
  • tłuszczu,
  • węglowodanów,
  • pozostałych składników odżywczych (witamin, marko- i mikroelementów).

Zgodnie z rekomendacjami, notowanie należy wykonywać zawsze wtedy, gdy pacjent nie osiąga oczekiwanych przyrostów masy ciała lub dochodzi do spadków wagi. Uzupełnienie dzienniczka jest również koniecznością przed wizytą lekarską.

Dzienniczek żywieniowy należy prowadzić przez minimum 3 dni – z uwzględnieniem co najmniej jednego dnia „weekendowego”.

Dlaczego należy prowadzić dzienniczek żywieniowy?

Prowadzenie dzienniczka jest pomocne, ponieważ pomaga w ustaleniu optymalnego planu żywieniowego osoby zmagającej się z mukowiscydozą. Dzięki zapisom można porównać otrzymane średnie spożycie z zalecanymi normami ustalonymi dla pacjentów z mukowiscydozą. Łatwiej jest wtedy skorygować dietę poprzez dobór odpowiednich produktów, które uzupełnią niedobór lub zmniejszą nadmiar danego składnika.

Zapisane informacje ułatwiają także dopasowanie dawki enzymów trzustkowych do danego posiłku. Są one bowiem ważnym elementem diety w mukowiscydozie.

Dzienniczek żywieniowy jest niezbędnym elementem, przydatnym podczas konsultacji dietetycznej. W trakcie badania bilansowego lekarz ocenia jadłospis pod kątem pokrycia indywidualnego zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze w celu zapobiegania niedożywienia w mukowiscydozie.

Dzienniczek żywieniowy w mukowiscydozie – przykład

Poniżej prezentujemy przykładowy dzienniczek żywieniowy dla pacjentów z mukowiscydozą.

Wyjaśnienie dla poszczególnych kolumn:

Posiłek to każdy rodzaj pożywienia, napojów i należy go opisać tak dokładnie, jak jest to możliwe. Ważne jest również określenie obróbki kulinarnej (smażenie, pieczenie, gotowanie, duszenie itp.).

 

Przykłady określania pożywienia w miarach domowych:

1 łyżeczka/ 1 łyżka stołowa/ 1 szklanka/ 1 filiżanka/ 1 saszetka, 1 puszka/ 1 butelka itp.

Jeżeli pacjent dysponuje wagą kuchenną, wystarczy zważyć produkty i wpisać masę do formularza.

 

Ważne jest, aby spisywany dzienniczek zawierał 2 dni powszednie i 1 dzień weekendowy np.:

  • czwartek, piątek, sobota,
  • niedziela, poniedziałek, wtorek.

Przykład wypełnienia dzienniczka żywieniowego (gdy w domu nie ma wagi i produkty nie są odważane)

Posiłek

Ilość Enzymy Witaminy Leki Odżywki Ilość i konsystencja stolców

Objawy towarzyszące

ŚNIADANIE 7:30

Kreon 10000 – 2 kaps. Wit. E – dawka
Chleb biały

1 średnia kromka

Masło śmietankowe

1 czubata łyżeczka
Szynka wieprzowa

2 średnie plastry

Mleko 3,2%

1 szklanka
Płatki kukurydziane

1/2 szklanki

II ŚNIADANIE 10:30

Kreon 10000 – 1 kaps.Vibovit – 1 saszetka

 Serek Danio

1 sztuka

 Jabłko

1 średnie
 Chrupki kukurydziane

10 sztuk

OBIAD 13:00

Kreon 10000 – 4 kaps.Wit. E – dawka Stolec 1 – zwarty, prawidłowy

Bardzo dobre samopoczucie dziecka, chętnie zjadło.

Zupa pomidorowa zabielana śmietaną 36%

1 talerz (sprawdzić pojemność szklanką)

Oliwa

1 łyżeczka

Ziemniaki puree

3 czubate łyżki

Kotlet mięsny mielony z mięsa mieszanego

1 średnia sztuka
Marchewka gotowana

2 średnie łyżki

 Sok pomarańczowy

330 ml
PODWIECZOREK 16:00

Kreon 10000 – 3 kaps.

Szarlotka z bitą śmietaną 36%

150g i 2 łyżki bitej śmiet.

 Mleko 3,2%

1 szkl.

 KOLACJA 19:00

Kreon 10000 – 4 kaps.

 Tosty

 Chleb biały

2 grube kromki

 Oliwa z oliwek

1 łyżka

 Ser żółty gouda

2 grube plastry

Szynka wieprzowa

2 cienkie plastry

 Pomidor cherry

5 małych sztuk

 Majonez

1 czubata łyżka

 Ketchup

1 czubata łyżka

 Herbata z cukrem i cytryną

1 szklanka 200ml i 1 łyżeczka