Dzieci z chorobą nowotworową należą do grupy wysokiego ryzyka postępującego niedożywienia i niedoboru składników odżywczych w toku leczenia onkologicznego.

Równowaga metaboliczna organizmu dziecka z chorobą nowotworową przesuwa się w kierunku katabolizmu ze względu na: obecność nowotworu, często agresywne leczenie przeciwnowotworowe i zabiegi operacyjne, a także możliwe powikłania np. współistniejące infekcje.. Na taki stan rzeczy wpływ ma również zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze podyktowane rozwojem organizmu oraz mobilizacją sił do zmagań z chorobą

Przyczyny niedożywienia dzieci z nowotworami

Dziecko jako pacjent onkologiczny jest szczególnie narażone na wystąpienie niedożywienia. Dzieje się tak, ponieważ jego rozwijający się organizm potrzebuje ciągłego dostarczania energii i składników odżywczych, a posiada mniejsze zapasy, niż osoba dorosła, które przy wzroście zapotrzebowania szybciej zostają wykorzystane. Obecność choroby nowotworowej sprawia, że organizm potrzebuje więcej białka oraz energii – intensywniej pracuje układ odpornościowy, następuje także większe zużycie białka na regenerację tkanek. Zbyt mała podaż składników odżywczych w diecie w porównaniu do potrzeb organizmu może powodować powstawanie niedoborów, a także do rozwoju niedożywienia.

Stosowane intensywne leczenie chemiczne, chirurgiczne i radioterapia również mogą przyczyniać się do rozwoju niedożywienia. Wpływają na utratę apetytu oraz na złą tolerancję lub słabszą przyswajalność produktów spożywczych. Odczuwane dolegliwości mogą powodować niechęć do spożywania posiłków – nawet do ulubionych potraw.

Dieta u małego pacjenta onkologicznego. Dlaczego to ważne?

Młody organizm potrzebuje białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i substancji mineralnych, czyli jednym słowem wszystkich składników odżywczych, aby móc się prawidłowo rozwijać i rosnąć. Gdy dodatkowo musi walczyć z chorobą nowotworową, może wzrosnąć jego zapotrzebowanie na energię oraz białko. Dlatego dieta pacjenta onkologii dziecięcej powinna być przede wszystkim dopasowana do jego stanu zdrowia i odpowiadać aktualnym potrzebom żywieniowym.

Składniki odżywcze pełnią rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego odpowiadającego za odporność i zwalczanie chorób. Szczególnie istotne jest tutaj białko, które buduje komórki odpornościowe. W związku z tym organizm zmagający się z chorobą potrzebuje więcej tego składnika. Białko jest także budulcem dla całego organizmu, a w szczególności dla mięśni oraz innych tkanek – wspiera także ich regenerację po leczeniu.

  1. Dieta dziecka z chorobą nowotworową powinna być dopasowana do jego wieku i potrzeb, a przy tym różnorodna oraz atrakcyjna, aby zachęcić malucha do jedzenia. Ważnym składnikiem posiłków powinno być pełnowartościowe białko. Jego źródłem są jajka, mięso (np. indyk, królik, cielęcina), ryby, nasiona roślin strączkowych (jeżeli nie powodują dolegliwości), a także przetwory mleczne. Mleko nie zawsze jest dobrze tolerowane, szczególnie w trakcie leczenia.
  2. Obok białka w posiłkach powinny znaleźć się węglowodany złożone (makarony, kasze, ziemniaki, pieczywo) oraz tłuszcze, a szczególnie niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak omega-3 (ryby, oleje roślinne, orzechy, nasiona, pestki). W1) węglowodany oraz tłuszcze są głównymi substratami energetycznymi – dostarczają kalorii.
  3. W diecie dziecka nie może zabraknąć warzyw i owoców. Są one źródłem witamin, substancji mineralnych oraz błonnika. Można je podawać w formie koktajli, musów i przecierów oraz sałatek.
  4. Istotną kwestią prawidłowego odżywiania jest także dbanie o właściwe nawodnienie. Podawaj wodę, może być z dodatkiem owoców lub soku owocowego. Dobrze sprawdzą się także domowe kompoty.
  5. Odpowiednie komponowanie diety dla dziecka z nowotworem ma na celu dbałość o jego prawidłowy stan odżywienia i wzmocnienie jego organizmu. Pomaga uniknąć niedoborów pokarmowych i przeciwdziałać rozwojowi niedożywienia.

Korzyści płynące ze zbilansowanej diety w trakcie choroby nowotworowej

Podczas leczenia onkologicznego zapewnienie odpowiedniego żywienia staje się jeszcze ważniejsze, ponieważ jest w stanie wpłynąć na poprawę stanu ogólnego dziecka. Odpowiedni stan odżywienia wpływa na lepszą reakcję na leczenie. Może także zmniejszyć nasilenie skutków ubocznych terapii oraz skrócić czas hospitalizacji.

Prawidłowy stan odżywienie dziecka z chorobą nowotworową:

  • sprzyja lepszej tolerancji leczenia i zmniejsza nasilenie skutków ubocznych terapii,
  • wspomaga terminowe leczenie, minimalizując konieczność leczenia powikłań i wydłużania odstępów między kolejnymi blokami terapii,
  • wpływa na szybszą regenerację organizmu,
  • zmniejsza ryzyko infekcji podczas leczenia,
  • wspomaga rozwój i wzrastanie dziecka,
  • poprawia komfort życia dziecka (lepszy sen, mniejsze rozdrażnienie) i wpływa na efektywniejszą współpracę z zespołem leczącym.

Jak zapobiegać niedożywieniu u dzieci z nowotworami?

Ważne jest obserwowanie dziecka, zgłaszanych objawów i występujących dolegliwości, a także ciągłe monitorowanie jego masy ciała oraz ilości spożywanych pokarmów i napojów. Gdy mimo starań, modyfikacje posiłków nie przynoszą rezultatów, warto skonsultować się z lekarzem. Może on zalecić specjalistyczne preparaty odżywcze takie jak NutriKid Multi Fibre. Produkt jest wysokoenergetyczny i kompletny pod względem odżywczym – uzupełni dietę małego pacjenta o energię, białka oraz pozostałe makro- i mikroskładniki. Zawiera także błonnik, który wspiera prawidłową pracę jelit. W zależności od potrzeb dziecka i zaleceń lekarza preparat może być stosowany jako wyłączne źródło pożywienia lub jako dodatek uzupełniający codzienną dietę w składniki odżywcze. Jest dostępny w dwóch smakach: truskawkowym i czekoladowym, dlatego sprawdzi się jako samodzielna przekąska, albo baza do koktajli. Dobrze smakuje schłodzony – pomoże przygotować odżywczy deser np. lody.