Mózgowe porażenie dziecięce jest zespołem wielu różnorodnych objawów, powstałych na skutek uszkodzenia mózgu na etapie jego wczesnego rozwoju. Uszkodzenie to najczęściej występuje jeszcze przed urodzeniem się dziecka, rzadziej w czasie porodu lub po urodzeniu i ma charakter niepostępujący. Jednak jego objawy mogą stawać się bardziej widoczne wraz z wiekiem dziecka (stąd często pojawiają się trudności w postawieniu diagnozy o mózgowym porażeniu dziecięcym, u bardzo małych dzieci).

Uszkodzenia mózgu u dzieci z tym schorzeniem skutkują występowaniem nieprawidłowości w zakresie ruchu i postawy, które mogą być wyrażone w różny sposób i z różnym stopniem nasilenia. Mózgowe porażenie dziecięce w niektórych przypadkach może objawiać się poprzez jedynie nieznaczne dysfunkcje czy upośledzenie koordynacji ruchowej, w innych natomiast może powodować całkowite porażenie kończyn, trudności w poruszaniu się i codziennym funkcjonowaniu. Przy mózgowym porażeniu dziecięcym najczęściej stwierdzanymi chorobami współistniejącymi są:

  • padaczka,
  • upośledzenie umysłowe,
  • zaburzenia widzenia czy słuchu.

Każde dziecko dotknięte tą chorobą to osobny przypadek medyczny i wymaga indywidualnego podejścia do ustalenia, a następnie prowadzenia ścieżki terapeutycznej. Szacuje się, że częstotliwość występowania mózgowego porażenia dziecięcego to 2 przypadki choroby na 1000 urodzonych dzieci.

Nie zawsze udaje się jednoznacznie określić przyczynę choroby. Istnieje bowiem szereg czynników, które mogą być bezpośrednią przyczyną rozwoju mózgowego porażenia dziecięcego. Wśród nich możemy wyróżnić m.in.:

  • ograniczenie mozgowego przepływu krwi,
  • niedotlenienie, urazy, wady wrodzone,
  • podwyższony poziom glukozy w trakcie ciąży.

Równie istotnym czynnikiem są infekcje, które przebyła mama w trakcie ciąży, m.in.:

  • toksoplazmoza,
  • rożyczka,
  • cytomegalia,
  • opryszczka,

choroby te są także częstą przyczyną przedwczesnych porodów oraz niskiej masy urodzeniowej.

Udowodniono, że wyżej wymienione czynniki przyczyniają się do uszkodzenia tkanki mózgowej i w zależności od tego, jaki obszar mózgu dziecka obejmą – mogą doprowadzić do różnych zaburzeń. Niestety nie ma możliwości „naprawy” raz uszkodzonej tkanki mózgowej, jednak wczesne wprowadzenie właściwej rehabilitacji pozwala na ograniczenie skutków tego uszkodzenia. Związane jest to ze zjawiskiem tzw. plastyczności, jaką charakteryzuje się mózg w trakcie okresu rozwojowego dziecka. Zdarza się, że inne, zdrowe obszary mózgu mogą przejąć funkcje uszkodzonej tkanki, co umożliwia stopniową poprawę funkcjonowania dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.

Piśmiennictwo:

  1. Kownacka M.: „Czynniki predykcyjne mózgowego porażenia dziecięcego (MPD) w okresie noworodkowym.”, Standardy medyczne/pediatria (2010): 7, 894–898
  2. Michałowicz, R.: Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2001, 482 s. ISBN 83-200-2565-6
  3. Milewska-Bobula B., Dunin-Wąsowicz D., Lipka B., Jurkiewicz E., Pakuła-Kościesza I.: „Mózgowe porażenie dziecięce jako wynik uszkodzenia mózgu u dzieci z zakażeniami wrodzonymi, ze szczególnym uwzględnieniem zakażenia wirusem cytomegalii.”,  Standardy medyczne/pediatria (2010): 7, 908–912