Czy moje dziecko potrzebuje wsparcia żywieniowego?
Wprowadzenie wsparcia żywieniowego powinno się rozważyć, gdy dziecko ma niedobór masy ciała i pomimo podawanych posiłków nie przybiera na masie ciała, a także podczas choroby, kiedy organizm potrzebuje więcej energii, a przyjmowanie tradycyjnych posiłków jest utrudnione.
Rosnące i rozwijające się dziecko ma zwiększone zapotrzebowanie energetyczne w porównaniu do osoby dorosłej. Największa ilość energii w przeliczeniu na kilogram masy ciała potrzebna jest w dwóch pierwszych latach życia człowieka i w okresie dojrzewania. Dodatkowo w czasie choroby zwiększa się zapotrzebowanie energetyczne, a w stanie wyniszczenia organizmu, jego zapotrzebowanie na energię wzrasta nawet dwukrotnie!
Kiedy należy myśleć o wsparciu żywieniowym?
- Dziecko ma niedobór masy ciała lub pomimo zjadania pełnych posiłków nie przybiera/ubywa na masie ciała.
- Choroba dziecka powoduje, że potrzebuje ono więcej kalorii niż dziecko zdrowe, a za pomocą przygotowywanych przez nas posiłków nie jesteśmy w stanie podać mu odpowiedniej ilości energii.
- Dziecko ma problemy z karmieniem – krztusi się, nie gryzie, ma problem z połykaniem, co powoduje, że każde karmienie trwa dłużej niż 40 min, a łączny czas karmienia przekracza nawet 4 godziny w ciągu doby.
- Dziecko nie jest w stanie zjeść przygotowywanych przez nas, odpowiednich do wieku, porcji pokarmu.
Dzieci z jakimi schorzeniami mogą być zagrożone niedożywieniem?
- Choroby neurologiczne: mózgowe porażenie dziecięce, encefalopatie poniedotlenieniowe, encefalopatie padaczkowe, dystrofie mięśniowe, choroby neurodegeneracyjne.
- Choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego.
- Mukowiscydoza.
- Anoreksja.
- Choroby przewodu pokarmowego: nieswoiste zapalenia jelit, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego.
- Choroby onkologiczne.
Jakie wsparcie żywieniowe w mukowiscydozie?
Specyfika mukowiscydozy jako choroby przewlekłej wiąże się z koniecznością prowadzenia leczenia i rehabilitacji w miejscu zamieszkania pacjenta. Najważniejsze zalecenia dotyczące świadczeń będących w zakresie domowej opieki obejmują fizjoterapię układu oddechowego połączoną z leczeniem inhalacyjnym i żywieniowym. Zapotrzebowanie energetyczne chorych na mukowiscydozę zależy od stanu odżywienia, czynności trzustki, stanu klinicznego (w tym czynności płuc), aktywności fizycznej oraz chorób współistniejących. Rozpiętość zapotrzebowania energetycznego wynosi od 110% do 200% zapotrzebowania energetycznego zdrowych osób w tym samym wieku. Zapotrzebowanie jest większe u chorych z niewydolnością trzustki, niedożywionych i z gorszą czynnością płuc (szczególnie przed przeszczepieniem płuc). W praktyce klinicznej najważniejszym wykładnikiem jest ocena wzrastania. Konsekwencje niedożywienia w mukowiscydozie są bardzo poważne obejmują m.in. obniżenie siły mięśniowej co powoduje zmniejszoną efektywność kaszlu. Zmniejszona jest tolerancja wysiłku fizycznego. Występują zaburzenia wydolności układu odpornościowego, co predysponuje do infekcji, dlatego leczenie żywieniowe w tym schorzeniu jest niezwykle istotne.
Jakie wsparcie żywieniowe w zapaleniu jelit?
Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) to grupa przewlekłych chorób przewodu pokarmowego o nieustalonej etiologii (lepiej: nieustalonych przyczynach występowania), w których dominującą rolę patofizjologiczną odgrywa stan zapalny. Najczęstsze NChZJ to wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC). Celem terapii jest ustąpienie objawów, optymalizacja stanu odżywienia i wzrastania oraz dojrzewania, a także poprawa jakości życia, przy maksymalnym ograniczeniu skutków niepożądanych leczenia. Indukcję remisji równie skutecznie, jak po zastosowaniu leków o działaniu przeciwzapalnym można uzyskać za pomocą leczenia żywieniowego.
Sposób żywienia odgrywa bardzo istotną rolę w leczeniu NCHZJ ze względu na bezpośredni wpływ na stan odżywienia i samopoczucie chorych. Odpowiednio zbilansowana dieta ma na celu zapobieganie niedożywieniu, które występuje u 20-85% pacjentów, uzupełnienie niedoborów energii, białka i innych składników odżywczych, oraz płynów i elektrolitów, które są wynikiem biegunki, zaburzeń trawienia oraz wchłaniania i zwiększonego katabolizmu, normalizację liczby i konsystencji stolców, jak najszybsze osiągnięcie remisji, poprawę jakości życia chorych dzięki eliminacji pokarmów, które nasilają dolegliwości. Zalecenia żywieniowe należy dostosować indywidualnie w zależności od lokalizacji zmian zapalnych, ciężkości rzutu i objawów choroby, stanu odżywienia chorego, a także zastosowanego leczenia farmakologicznego i współwystępujących powikłań.